TrackJack is in gesprek gegaan met Heleen Elbert, dé fiscaal jurist van Nederland, om erachter te komen hoe het nou precies zit met zakelijke en privé ritten.
We rijden allemaal wel eens met een auto, sommigen 10.000 kilometer per jaar en anderen 100.000 kilometer per jaar. Sommigen zijn zakelijk, anderen zijn privé, maar hoe zit dat nou precies? We springen in het diepe met Heleen Elbert, fiscaal jurist, de expert in Nederland op het gebied van alles dat met autobelasting en auto’s te maken heeft, eigenares van Auto en Fiscus, kortom, de wandelende kennisbank voor al onze vragen.
MICHA: Heleen, welkom, fijn dat je de tijd hebt genomen om hier vandaag te zijn.
HELEEN: Dankjewel.
MICHA: We beginnen eigenlijk altijd met een drietal vragen waarbij we je iets beter leren kennen. De eerste vraag: wat was de eerste auto die je reed?
HELEEN: Ik zou bijna zeggen ‘een rode’, het was inderdaad een rode, maar het was een Fiat Ritmo. Gekocht van mijn zilvervloot, dus het was een tweedehands. Tweede, vijfde, zesdehands, zoiets, ja.
MICHA: Geen nieuwe, in ieder geval.
HELEEN: Nee, nee, nee.
MICHA: En waar is die inmiddels voor ingeruild, wat rijd je nu?
HELEEN: Ik heb geen idee waar hij voor ingeruild is toen, maar ik rij nu een Citroën C-klasse, 2.1 turbo diesel injectie four wheel drive.
MICHA: Kijk.
HELEEN: Yes. Een zwarte, met veel knopjes.
MICHA: Mooi.
HELEEN: Ja, bevalt goed.
MICHA: En heb je nog een bepaalde auto die je ooit nog zou willen rijden?
HELEEN: Ja, ik vind zelf zo’n Audi TT, zo’n model, vind ik altijd wel heel leuk. Ik wacht tot die een keer elektrisch wordt.
MICHA: Oké.
HELEEN: Ja, gewoon een beetje een stoere sportauto, dat. Aanbiedingen zijn welkom.
MICHA: Nou, wie weet. Als je dit leest en je hebt een goede elektrische TT, dan bij dezen.
HELEEN: Zo’n model. Hoeft niet per se TT te zijn, maar toch.
MICHA: Oké, mooi. Misschien ook een mooi moment om jezelf even voor te stellen, hetgeen wat je doet vanuit Elbert Fiscaal. Want we zien je overal voorbij komen, op LinkedIn, elke dag weer een nieuw congres of een lezing of een rechtszaak.
HELEEN: Ja, ik ben inderdaad nogal druk. Ik ben fiscaal jurist van huis uit, fiscaal recht gestudeerd uiteraard. Toen ben ik gaan werken bij de Belastingdienst, inspecteursopleiding gedaan en dat heb ik denk ik een jaar of tien gedaan, inspecteur van de Belastingdienst, dat was erg leuk werk en dan weet je ook hoe het van beide kanten werkt. En toen ben ik bij, ja, weggekocht door een accountantskantoor. Ik heb gewerkt bij Mazars en bij Baker Tilly Berk en sinds elf jaar ben ik eigen baas. Ik doe algemene fiscale praktijk, maar ik ben vooral gespecialiseerd in autobelastingen, en zoals je zegt, ik heb daar heel veel rechtszaken over en ja, ik begeleid belastingcontroles. Ik doe, geef veel lezingen en ik schrijf er veel over en uiteraard ook gewoon het dagelijkse advieswerk. Ik kan er uren over praten.
MICHA: Nou ja, we hebben de tijd, maar ik denk dat we het vandaag zo lang niet gaan maken. Wat we wel gaan doen, is natuurlijk het stukje privé en zakelijk doornemen. Vorige aflevering met Jan van Delft hebben we gekeken naar bijtelling, wat is het, wat zijn dan de spelregels en welke variaties zijn er of komen er mogelijk op? Vandaag wil ik dus eigenlijk graag kijken naar die ritten die we dan ook maken, en dan specifiek op het karakter van die ritten. Hoe lossen we dat nou specifiek voor de Belastingdienst op? Nou, laten we er een soort spel van maken, ik schets de rit en zou jij dan willen aangeven wat het karakter is en hoe we dat dan bij de fiscus, ja, moeten aangeven?
HELEEN: Kom maar op.
MICHA: We beginnen met een makkelijke, de rit van kantoor naar huis.
HELEEN: Dat is, voor de bijtelling is dat een zakelijke rit, dus voor de inkomstenbelasting, loonbelasting is het hartstikke zakelijk. Voor de omzetbelasting is het een privérit, om het makkelijk te maken.
MICHA: Fijn altijd, wat variatie.
HELEEN: Ja.
MICHA: Maar als we het dus hebben om, wanneer de Belastingdienst vraagt om te kijken of je moet gaan bijtellen, ja of nee, dan is het altijd zo dat het een zakelijke…
HELEEN: Het is altijd een zakelijke rit. Waar je bij woon-werkverkeer nog vaak wel een discussie over krijgt is wat is, waar woon je? Vooral mensen die dan zeggen van ja, maar ik zit in het weekend, woon ik daar, en doordeweeks zit ik bij mijn vriendin. Ja, je hebt in principe maar één hoofdverblijf, dus daar kun je dan wel weer een discussie over krijgen. Maar verder is het redelijk simpel.
MICHA: Duidelijk. Als ik van huis weg rijd in de ochtend, dan gaan we naar de volgende rit, en ik rijd naar een klus op locatie. Dus geen vast kantoor, maar, nou ja, als stukadoor bijvoorbeeld naar een opdracht.
HELEEN: Hartstikke zakelijk.
MICHA: Duidelijk. Maar als ik nou op die klus aan het werk ben, het is tijd om te lunchen of avond te eten, dus ik rijd naar de supermarkt in de buurt om een broodje te halen om te lunchen?
HELEEN: Ja, dan is dat een privérit, omdat je dan eet, vanwege privé-doeleinden eigenlijk hè. Zou je nou met een klant gaan eten, is het weer zakelijk, maar als je in je uppie naar de supermarkt gaat is dat hartstikke privé.
MICHA: Ja. Ik denk dat dat een heel veel gemaakte vergissing zal zijn.
HELEEN: Ja echt, want ze zeggen van ja, we moeten toch eten tijdens werk? Ja, maar dat is toch een privéaangelegenheid. Dus je kunt beter even lopen naar de supermarkt.
MICHA: Ja. Dan hoef je het ook niet te registreren in ieder geval.
HELEEN: Of een broodje meenemen, ja.
MICHA: Ja, ja, duidelijk. Oké. En de rit dan van huis naar bijvoorbeeld een kinderdagverblijf, om de kleine af te gooien?
HELEEN: Dat is ook een privérit, maar ik kan me voorstellen dat je naar het kinderdagverblijf gaat op weg naar je werk. Hè, wat je dan moet kijken, je kijkt naar de totale rit, is het einddoel van die rit zakelijk, bijvoorbeeld: is het woon-werkverkeer? Dan is dat een zakelijke rit. En als je dan ondertussen even naar de supermarkt gaat of naar het kinderdagverblijf, dan zijn alleen die omrijkilometers, dus de extra kilometers die je rijdt zijn privé en dan is de rest van de rit zakelijk. Dus je kijkt echt naar wat is het hoofddoel waarvoor ik op weg ben? En dat bepaalt dan het stempeltje dat je op die rit moet plakken.
MICHA: Maar het zijn dan eigenlijk twee ritten die je maakt, want ik stop hoogstwaarschijnlijk bij de supermarkt danwel kinderdagverblijf…
HELEEN: Het is wel handig, want anders moet je dat kind zo eruit gooien.
MICHA: Dat is niet wenselijk.
HELEEN: Nee, nee. Tenzij ze een hele goede opvang hebben bij de kinderopvang. Vandaar dat woord, denk ik.
MICHA: Dus ik stop, maakt het dan nog uit in welke rit ik aangeef wat de omrijkilometers zijn, of is dat…
HELEEN: Nee, nee. Je mag uiteraard even stoppen om dat kind naar binnen te brengen, en als je van daaruit weer naar je werk of naar een zakelijke afspraak, is het hoofddoel van die rit zakelijk en stel dat een normale rit tien kilometer is en je rijdt er nu elf dan is die ene kilometer privé en de rest zakelijk.
MICHA: Duidelijk, duidelijk. Oké. Nou, niet meer met kinderen gooien dus. Als ik vanuit mijn werk naar bijvoorbeeld een bouwmarkt ga om maar even die stukadoor aan te houden, en ik haal materiaal voor morgen en dan rijd ik naar huis. Is dat vergelijkbaar?
HELEEN: Dat is hartstikke zakelijk, omdat, het doel van die bouwmarkt is dan zakelijk. Dus dan is het van de bouwplaats naar bouwmarkt is zakelijk, en van bouwmarkt naar huis is ook zakelijk.
MICHA: Duidelijk. Ik rijd naar een collega, die pik ik op, wederom vergelijkbare situatie, we rijden samen naar die opdracht toe.
HELEEN: Ja, dat is het beroemde carpoolen en dat hangt ervan af. Je zou zeggen van ja, dat is een hartstikke zakelijke rit, maar dat hangt er vanaf of het op initiatief van jezelf gaat, zijn het allemaal zakelijke kilometers. Als het op initiatief van de baas gaat, ja, dan is, zou het omrijden nog wel eens privé kunnen zijn. Ik zou zeggen voor het gemak, reken alles zakelijk, maar daar zit gewoon een onderscheid op. En dat onderscheid is niet zozeer bij de bijtellen, maar bij de kilometervergoeding. Dus voor de bijtelling zou ik ervoor pleiten om die hele rit sowieso zakelijk aan te merken, maar voor de kilometervergoeding is het als je het via de baas regelt, zijn die omrijkilometers privé, en als je het zelf regelt mag je voor al die omrijkilometers toch die 19 cent vragen. Ja, om het makkelijk te maken.
MICHA: Ook weer wat variatie erbij.
HELEEN: Ja, echt ja.
MICHA: Oké. De laatste die ik je wil stellen: ik rijd van werk naar huis, er is een ongeluk gebeurd op de snelweg die ik altijd neem, dus ik rijd om, misschien wel tien of twintig kilometer. Verandert dat iets?
HELEEN: Geen enkel probleem. Ik zou in dat geval, zou ik wel even een notitie maken, omdat je, stel dat je over vier jaar gevraagd wordt van hé, die rit die je gemaakt hebt is wel heel lang geweest. Dat je daar wel een reden bij hebt. En als je over vier jaar nog denkt te weten van hé, dat was toen vanwege dat ongeluk. Maar ik zou gewoon even een aantekening maken, als inspecteur zou ik het ook even checken of er inderdaad een ongeluk was. Maar net hetzelfde, ik heb wel eens dat ik naar Eindhoven moet en dat ik bij die randweg een afslag miste. Nou, op een gegeven moment zie ik het bordje Antwerpen staan. Maar ja, voordat je dan weer in de buurt van Eindhoven bent is dat wel 60 kilometer en mijn doel was zakelijk, dus hartstikke zakelijk.
MICHA: Daar verandert niets aan.
HELEEN: Nee.
MICHA: Duidelijk.
HELEEN: Je hoeft ook niet de kortste weg te nemen. Veel mensen denken dat ze de kortste weg moeten nemen, maar dat is niet zo, je moet de meest gebruikelijke weg nemen. Kijk, rechtdoor Rotterdam is ook waarschijnlijk kort.
MICHA: Maar lang niet snel.
HELEEN: Maar niet heel handig, nee.
MICHA: Nee, oké. Ben ik nog een rit vergeten trouwens, een bepaald karakter, of hebben we het meeste wel gevangen hiermee?
HELEEN: Ik denk dat je het meeste wel hebt. Je hebt ook wel eens mensen waar het ook wel eens misgaat, als je een bezoek aflegt in het buitenland en je combineert dat met vakantie, dan zegt de rechter al snel van ja, die rit naar je vakantieadres is privé en dat je dan even naar een klant bent geweest, dat deel is pas zakelijk. Dus pas daarvoor op.
En waar je veel discussie over krijgt zijn ritten naar dingen die leuk zouden kunnen zijn. Ik bedoel maar wat, een Grand Prix, een voetbalwedstrijd. Daar krijg je geheid vragen over en daar heeft wel eens een rechter uitspraak over gedaan, die zegt van ja, je moet kijken als je daar naartoe gaat. Iedereen zegt van o, maar ik hou niet van voetbal. Weet je, ja ja, het zal wel. Maar je moet kijken: is daar mijn doelgroep? Weet ik van tevoren of mijn doelgroep daar is?
En er was bijvoorbeeld iemand, die ging naar het Circuit van Hockenheim en toen zei de rechter van ja, maar is jouw doelgroep daar? Je hoeft echt niet te weten of meneer Jansen er is, of meneer Pietersen of mevrouw Willemsen, maar je moet weten van nou, is globaal mijn doelgroep daar aanwezig? En die meneer die was interim beleidsmedewerker bij een gemeente. Ja, daar heb je er weinig van op Hockenheim, gok ik zo. Maar stel dat je toevallig autobelastingspecialist bent, dan vind ik dat best wel een goede reden om daar zakelijk naartoe te gaan. Dus als het leuk is zou ik proberen die rit te koppelen aan een opdracht die je hebt binnengesleept of maak een selfie met een klant, of verzamel visitekaartjes, onderbouw dat wat meer, want daar krijg je echt discussie over.
MICHA: Ja, duidelijk. Oké, dat is een goede tip om mee te nemen voor de zakelijke rijders die dit soort leuke uitstapjes zouden willen maken.
HELEEN: Ja.
MICHA: Oké. Dan wil ik je graag nog een hersenkraker stellen. Het komt vaker voor dan je denkt, als er meerdere bestuurders bij een bedrijf werken en er zijn meerdere auto’s beschikbaar voor iedereen, in thuiszorg bijvoorbeeld komt dat natuurlijk veel voor, uitzendbranche en dergelijke. Hoe werkt het dan met bijtelling?
HELEEN: Ja, dat is inderdaad een hersenkraker. Kijk, op elke fiscale vraag is het juiste antwoord: het hangt af van feiten en omstandigheden. Nee, voordat er überhaupt sprake kan zijn van een bijtelling, moet er sprake zijn van een terbeschikkingstelling van een auto. En dat betekent dat de macht over de auto moet zijn opgedragen aan de werknemer. Bij poolauto’s is het maar de vraag of dat zo is. De Belastingdienst moet dat onderbouwen, dus stel dat bij die thuiszorg, dat iemand bam, ga naar mevrouw Jansen en gaan we naar meneer Pietersen en komt terug, dan ligt die macht überhaupt niet bij die persoon en dan zou je helemaal geen bijtelling krijgen. Punt.
Mocht er wel sprake zijn van een terbeschikkingstelling, dan heb je een, eventueel een bijtelling, als je boven die 500 kilometer uitkomt. En dat is dan voor elke auto die aan jou ter beschikking is gesteld na rato van de terbeschikkingstelling. Dus als iemand anders erin rijdt, dan heb je echt geen bijtelling en anders weer wel. En ik kan mij voorstellen dat het een drama is op het moment dat er meerdere mensen per dag in die auto rijden. Maar ik denk dat je dan, een praktische werkafspraak zou ik dan maken met de Belastingdienst.
MICHA: Oké, dus het is niet alleen aannemelijk dat er tien bestuurders op één auto allemaal 500 kilometer, maximaal 500 kilometer zouden kunnen rijden…
HELEEN: Maar die 500 kilometer is per persoon hè, niet per auto.
MICHA: Nee, duidelijk. Nou, dan valt het eigenlijk toch mee. En als een bestuurder nou meerdere werkgevers heeft waar die drie dagen per week bus A tot zijn beschikking heeft en de andere twee dagen bus B?
HELEEN: Ja, meerdere werkgevers, dat is inderdaad eentje waar je heel goed mee op moet passen, omdat het gaat er dan om van wie, van welke werkgever is die auto dan? Dus als hij van werkgever A is, dan zijn die ritten, die zakelijke ritten die je maakt voor werkgever A zijn zakelijk. Maar de zakelijke ritten die je maakt voor werkgever B, die zijn dan privé. Tenzij die auto door beide werkgever ter beschikking is gesteld in een gezamenlijke overeenkomst.
Er zijn ook heel veel mensen die hebben een auto van de zaak en die hebben een eigen klusbedrijf ernaast, ja, weet dat je met die auto van de zaak, wat je voor je baas rijdt is zakelijk, maar wat je voor je eigen bedrijf rijdt is in dat geval privé.
MICHA: Duidelijk.
HELEEN: En dan kun je weer in je eigen bedrijf of voor die andere baas 19 cent de kilometer nemen, dat dan weer wel.
MICHA: Ja. Kun je dan meerdere auto’s van beide werkgevers, kunnen mij een auto ter beschikking stellen, maar dus alleen dan voor de desbetreffende werkgever de zakelijke kilometers maken, dan wel maximaal privé die je…
HELEEN: Ja, dus dat moet je heel goed uit elkaar houden.
MICHA: Ja, oké. Dat zal denk ik niet…
HELEEN: Ja, als je toch al aan een bijtelling zit is dat natuurlijk ideaal, want dan heb je al een bijtelling en dan declareer je bij die andere of bij je eigen bedrijf 19 cent.
MICHA: Interessant wel.
HELEEN: Ja.
MICHA: Een hele hoop informatie zo. Als ik het een klein beetje samenvat zit er in heel veel dingen, is het eigenlijk logisch. Woon-werk, in ieder geval voor de Belastingdienst, kun je als zakelijk aangeven, dus van huis naar werk of van, desnoods langs een collega naar diezelfde opdracht toe, iets ophalen zakelijk gezien, is allemaal zakelijk. Die lunch, dat is een opvallende, dat is dus een privérit die je daar maakt.
HELEEN: Als je in je eentje luncht wel. Dus je moet dan met een klant lunchen.
MICHA: Ja. Een broodje bij de Albert Heijn is privé, maar je moet dan toch ergens een klant zien te vinden.
HELEEN: Ja, gewoon die klant meesleuren naar de Albert Heijn, er zit niks anders op.
MICHA: Dan gaan we dat doen.
HELEEN: Ja.
MICHA: En eigenlijk die bijzondere gevallen met meerdere bestuurders, meerdere werkgevers, is het ook eigenlijk handig om daar van tevoren even heel goed bij stil te staan voordat je daarmee aan de slag gaat.
HELEEN: Ja, en wat je nog meer mag bijvoorbeeld, is in dat kader, je mag ook naar het tankstation met je zakelijke auto, dat is ook een zakelijke rit. Naar de autowasstraat is ook hartstikke zakelijk, ook al is het op zaterdag.
MICHA: Ja, omdat het die zakelijke auto betreft.
HELEEN: Omdat het die zakelijke auto is, ja.
MICHA: Duidelijk. Heb je als luisteraar nou een rit in je hoofd waar je het karakter van wil weten dat we niet hebben behandeld of dat je zegt van joh, ik heb toch nog hulp nodig, laat het dan aan ons weten. Bij deze podcast staat ook een e-mailadres. Je kunt micha@trackjack.nl gebruiken, of hoe zouden luisteraars jou mogen bereiken, Heleen?
HELEEN: info@autoenfiscus.nl.
MICHA: Nou, dat kan niet missen. En dan komen we daar natuurlijk zo snel mogelijk bij je op terug. Voor nu wil ik je bedanken Heleen, als het goed is kom je nog een keer terug voor een andere aflevering, toch?
HELEEN: Ja zeker.
MICHA: Nou, perfect. Dan gaan we het hebben over de Belastingdienst. Je noemde het al, je hebt daar meer dan voldoende ervaring opgedaan, dus denk ik ook om de vragen daarover goed te kunnen beantwoorden. Waar letten ze op, wat willen ze zien, boetes en dat soort zaken. Voor nu bedankt voor het luisteren en hopelijk tot de volgende TrackJack Podcast.
Of luistert u liever mee?
Luistert u mee naar de TrackJack Podcast op Spotify of Apple Podcast. Of direct vanuit uw browser.
