TrackJack ging in gesprek met Thomas Reitsma, manager van de business unit Transport bij Evofenedex. Er zit namelijk een hele hoop verandering aan te komen voor de zakelijke rijder én de werkgevers.
De klimaatcrisis. Het is iets waar we met z’n allen in zitten. En ondanks dat er vele boosdoeners zijn, wordt er heel veel gekeken naar wegvervoer en logistiek. Sterker nog, er zit een hele hoop verandering aan te komen voor de zakelijke rijder én de werkgevers. We gaan het gesprek aan met Evofenedex: dé ondernemersvereniging in Nederland voor alles met logistiek en internationaal ondernemen te maken heeft.
MICHA: Thomas, welkom bij de TrackJack Podcast. Fijn dat je tijd hebt genomen om aan te sluiten.
THOMAS: Hartstikke fijn dat ik erbij mag zijn, Micha.
MICHA: Leuk. En we beginnen eigenlijk altijd met een drietal vragen om je een klein beetje te leren kennen. Laten we beginnen met nummer één. Wat was de eerste auto die je reed?
THOMAS: Ik moest weer even terugdenken wat echt de eerste auto was die ik reed. De eerste auto die ik had, was een donkerblauwe Ford Fiesta sport. Dat laatste was natuurlijk heel belangrijk. Het moest een beetje pittig karretje zijn als eerste auto. Dat was het ook. Misschien nog een tip voor alle luisteraars. Het was een exemplaar met weinig kilometers op de teller. Van een oud omaatje geweest. Ik denk: dat zat helemaal goed. Maar eigenlijk binnen een aantal maanden bleek toch dat hij wat meer olie verbruikte dan de bedoeling was. Eigenlijk, ik ging er wel aardig veel meer rijden, terwijl dat kennelijk daarvoor niet was gebeurd. En ik had binnen drie maanden, gelukkig binnen de garantieperiode, een nieuw motorblok erin zitten. Daarna heeft hij nog vele jaren dienst kunnen doen.
MICHA: Mooi. En wat rijd je nu inmiddels?
THOMAS: Het kan ook haast niet anders dat ik nu natuurlijk elektrisch rijd. Dat is inderdaad nu, wat is het, alweer een jaartje het geval. Ik rijd een Volkswagen ID.3. Ik denk dat je die al wel wat meer op de weg ziet tegenwoordig. Ik heb nu een jaartje ervaring met zelf elektrisch rijden. En het is natuurlijk aan het begin weer even wennen weer wat andere … Je moet er anders mee omgaan. Maar eigenlijk nu wel erg tevreden daarover, wat dat betreft.
MICHA: Het bevalt?
THOMAS: Ja.
MICHA: Mooi. Wat staat er nog op je lijstje? Wat zou jij ooit nog willen rijden?
THOMAS: Wat zou ik ooit willen rijden? Elektrisch is het toch wel nu een beetje geworden. Als ik dan ga kijken, wat zou ik dan willen rijden, ben ik toch wel erg geïnteresseerd in de Lightyear One. Dat is een Nederlands voertuig wat wordt ontwikkeld. Volledig elektrisch. En ook met zonnepanelen eigenlijk over het hele dak. En dat ziet er in ieder geval naar uit dat dat de meest energie efficiënte auto van het moment gaat worden.
MICHA: Klopt.
THOMAS: Ik heb hem al in het echt gezien. Het was in ieder geval een testmodel ervan. En ze verwachten ze, geloof ik, later dit jaar echt op de markt te gaan brengen. Ik ben benieuwd.
MICHA: Tof. Is dat haalbaar, of is het prijskaartje dusdanig?
THOMAS: Ik denk dat het prijskaartje op dit moment wel iets aan de hoge kant is.
MICHA: Occasions over een paar jaar.
THOMAS: Wie weet over een paar jaar.
MICHA: Mooi. Ik denk dat de trend wel is gezet. Want je noemde elektrisch al en dat is ook wat wij zien, dat steeds meer bedrijven zich bezighouden met CO2-uitstoot en wat doet een wagenpark of wat doet een bedrijf eigenlijk op de wereld? Bij de webinars die jullie geven, stonden die onderwerpen recent ook al centraal. Kun je iets vertellen over wat evofenedex is, doet en jouw rol in dit geheel?
THOMAS: Ja, natuurlijk. Evofenedex is een Nederlandse ondernemersorganisatie. Wie zijn daarbij aangesloten? Zo’n 15.000 bedrijven die in Nederland actief zijn. Ik zeg maar altijd, dat kan van de bakker om de hoek zijn met een bestelauto, die heeft zijn brood te vervoeren of naar zijn klanten te brengen, tot aan wellicht een heel groot chemieconcern die internationaal over de hele wereld opereert. Die alleen over de weg, maar ook over het spoor, het luchtvrachtgebruik, zeevracht en alles wat daartussen zit. Zoals gezegd, die duurzaamheid en het klimaat gaat ons ook aan het hart. Eigenlijk sinds het Klimaatakkoord van Parijs in 2015 staat het bij ons echt hoog op de agenda.
Betekent dat we daar aan het kijken zijn hoe we samen met onze leden die duurzame transitie kunnen maken, hoe we hen kunnen helpen en hoe we daar kennis over kunnen verspreiden. Wat is mijn rol daarbinnen? Ik ben manager van, wat wij noemen, het kerngebied vervoer binnen onze club. De naam zegt het al. Alle vervoersgerelateerde activiteiten die we doen, die vallen onder mijn verantwoordelijkheid. Dan moet je denken aan direct ledenadvies aan projecten en ook een stuk belangenbehartiging natuurlijk wat erbij past.
MICHA: Mooi.
THOMAS: Zeker.
MICHA: Je noemde al even dat klimaatakkoord. Dat staat bij jullie hoog op de agenda. Wat heeft dat voor gevolgen voor mobiliteit en goederenvervoer?
THOMAS: Behoorlijke gevolgen. Eigenlijk, allereerst hebben we daar met zijn allen mee te maken. En met zijn allen bedoel ik in eerste instantie de overheid natuurlijk, maar ook het bedrijfsleven heeft zich daar aan die afspraak willen we ons houden om per 2050 klimaatneutraal te zijn. Dat is een mooie term natuurlijk. In stappen moeten we daarnaartoe groeien. Betekent dat als eerste grote doel hebben we staan 2030. Dat lijkt ver weg, maar dat kan ook heel snel gaan. En dan willen we eigenlijk al reductie van pakweg 55 tot 60 procent van de CO2-uitstoot weten te bewerkstelligen.
MICHA: Mooi.
THOMAS: Dat betekent niet dat je moet wachten tot 2030 om wat te doen, maar dat je daar nu over moet gaan nadenken als ondernemer of en wat je dan kan gaan doen.
MICHA: En wat kun je dan gaan doen? Wat kan je als werkgever of als luisteraar doen?
THOMAS: De eerste stap eigenlijk die je bij jezelf moet afvragen is, wat doen we nu al? Je ziet best wel veel bedrijven die best al wel actief op dat vlak. Misschien ook gedreven door allerlei regelingen die er al zitten. Ik noem maar wat. Personenmobiliteit. Het kan zijn natuurlijk dat veel werknemers nu overstappen op elektrisch of hybridevoertuigen. Dat helpt al aanzienlijk. Je ziet ook de eerste initiatieven ontstaan van elektrisch rijden in het goederenvervoer en dergelijke. Maar de eerste stap is kijken waar je staat. Daar kunnen wij als evofenedex ook bij helpen. Wij hebben daar tools of scans voor om die eerste stap te zetten. En daarna moet je kijken: wat wil ik nu per jaar of uiteindelijk tot die 2030 doen om die reductie te halen?
MICHA: Jij noemt die duurzaamheidsscan. Waar moet ik dan aan denken? Waarom wil een ondernemer dat?
THOMAS: Met die duurzaamheidsscan hebben wij samen met onze leden ontwikkeld. Wij hebben gekeken naar eigenlijk die eerste stap. Aan de ene kant biedt het je echt inzicht in al je logistieke activiteiten. Dat is wel echt geënt op het goederenvervoer. Het is een online scan die je kan invullen en waarin je eigenlijk allerlei vragen beantwoordt over je eigen organisatie. En daar rolt dan een rapport uit die eigenlijk zegt waar je staat, met ook het advies waar je die verbetering kan doorvoeren. En dat zou kunnen zijn, bijvoorbeeld dat er uitkomt dat jij met je vervoer die verduurzamingsslag kan maken. Het kan zijn dat er in je magazijn wat mogelijk is. Eigenlijk met elkaar kunnen we daar kijken waar je staat.
MICHA: Maar het gaat, wat je zegt, veel breder dan puur wat er op de weg gebeurt, maar het zit ook echt in de organisatie zelf?
THOMAS: Ja. En eigenlijk, als je het hebt over goederenvervoer, zeg ik maar altijd, de eerste vraag die je jezelf moet stellen is: ‘Waarom vervoer ik goederen?’ Want dat klinkt natuurlijk vrij logisch. In ben van A naar B nu goederen aan het vervoeren, maar wellicht kan je wel qua locatie waar je zit al wat doen. Dat je dichter bij klanten gaat zitten of centraler gaat zitten. Misschien kan je wel samenwerken met concurrenten, maar op het gebied van duurzaamheid moet je niet concurreren met elkaar. Dat je bijvoorbeeld een goederenstroom met elkaar kan delen daarin en stelt van: we hebben een bepaalde locatie. We kunnen naar een andere locatie gezamenlijk goederen vervoeren. Of de een gaat misschien wel vol heen en leeg terug. Dat zou je ook kunnen combineren, als de ander precies andersom hetzelfde plaatje doet.
MICHA: Zijn mooie gedachtegangen, eigenlijk om wat meer met elkaar dan naast elkaar te werken.
THOMAS: We zagen het ook met de coronacrisis natuurlijk gebeuren, waarin in eerste instantie zagen we de hele supply chain vanuit China eigenlijk op slot komen, want er kwamen gewoon geen goederen vandaan. En dan merk ik dat veel bedrijven daar onvoldoende op voorbereid waren. Dat begrijp ik heel goed. Maar dan moet je je afvragen: mijn producten, waar ik die vandaan haal, of misschien mijn grondstoffen. Kan ik die ook van dichterbij halen of kan ik dat dichterbij produceren? Of heb ik in ieder geval dat noodscenario liggen dat op het moment dat mijn hoofdtoevoer wordt afgeknepen dat ik dat op een andere manier kan doen. Ook heel actueel op het moment met het conflict in de Oekraïne natuurlijk.
MICHA: Dat komt ineens wel heel dicht op je af natuurlijk?
THOMAS: Ja, precies.
MICHA: Ik wil toch nog een stapje terug doen even naar dat klimaatakkoord. Waar we ook steeds meer over horen zijn die zero emissiezones. Daar weet jij alles van.
THOMAS: Daar weten we alles van. Ik denk dat dat voor veel ondernemers de meest tastbare bewijzen binnenkort gaat worden dat er echt wat staat te gebeuren. De zero emissiezone, de naam zegt het al, nul uitstootzone. Een zone binnen steden in Nederland, en op dit moment verwachten zo’n dertig tot veertig steden die dat gaan toepassen, dat is aardig wat. En binnen die zone moet je nul uitstoot hebben. Met jouw bestaande, ik noem maar wat, dieselbestelauto, kan je daar niet naar binnen meer komen.
Het jaar waaraan je moet denken is 2025 voor nieuwe voertuigen en dan zit er een overgangsperiode tot 2030 om die stappen te kunnen zetten. Daar moet je nu over nadenken op het moment dat je nu een wagenpark hebt. En dat is misschien aan vervanging toe of je gaat dat de komende jaren vervangen. Dan zou ik sterk adviseren om te gaan kijken of je daar al wat elektrisch kan doen of misschien wel met fietskoeriers of die samenwerking waar ik het net over had. Je moet er nu over nadenken.
MICHA: Dat komt wel met rasse schreden natuurlijk op jou af. Ik heb gekeken en verschillende kaarten, dertig steden. Dat zijn wel echt de grootsten van Nederland . Hoe wordt het gecontroleerd? Kan ik gewoon echt niet meer dadelijk de stad in of is dat dan beboet?
THOMAS: Er zal inderdaad een handhavingssysteem komen. Dat is vergelijkbaar met, volgens mij, bijvoorbeeld in de gemeente Rotterdam ze dat de afgelopen jaren ook hebben gedaan. Aan de hand van je kenteken kunnen ze zien met wat voor voertuig je de stad in komt. Dat zal ook in andere steden op een vergelijkbare manier gaan gebeuren. Dat betekent natuurlijk nogal wat.
MICHA: Heb je er al over nagedacht wat bedrijven die grote vrachtwagens de stad, het centrum in moeten om te lossen en te laden …
THOMAS: Dat is een van die dingen waar we over nadenken. Je kan bijvoorbeeld denken aan zogenaamde hubs aan de rand van de stad. Je hebt een grote goederenstroom, met grote vrachtauto’s en je brengt die naar een hub aan de rand, buiten die milieuzone. En vandaaruit sla je goederen over misschien in kleinere voertuigen, in elektrische bestelauto’s of iets vergelijkbaars of misschien wel die fietskoeriers die ik noemde. En die gaan dan vervolgens dat laatste stukje in.
Maar je kan je ook voorstellen dat er ondernemers zijn die bepaalde goederen hebben die daar niet geschikt voor zijn. Daar moet je ook goed op letten. Dat is iets wat je nu al zou kunnen bekijken, want daar zijn ook uitzonderingssituaties voor. Dan gaat het echt om als jij met goederen rijdt of met voertuigen rijdt waar nog geen alternatief voor beschikbaar is. Je moet natuurlijk wel die stap kunnen maken. Als die er gewoon niet is, dan is er een uitzonderingssituatie mogelijk.
MICHA: Waar moet je dan als denken, als voorbeeld?
THOMAS: We hadden onlangs een lid bij ons aan de lijn en die reed met een vrachtauto met een enorme zaagmachine daarin. En dat was een zeer zware zaag, die werd gebruikt voor allerlei industrieel gebruik. Moest ook een deel door zo’n milieuzone of een zero emissiezone dan binnenkort doorheen. En hij zegt: ‘Ik kan gewoon geen elektrisch voertuig of iets dergelijks kopen. Dat is niet op de markt.’ Dat is een voorbeeld van zo’n uitzonderingssituatie. En zo zullen er nog wel veel te bedenken zijn, verwacht ik.
We zijn ook aan het inventariseren, wat voor voertuigen zijn dat nou precies of wat voor goederen zijn dat? En valt daar dan nog een uitzondering voor te maken? En dat zal een tijdelijke uitzondering zijn, want ik verwacht wel dat uiteindelijk de techniek overal beschikbaar voor gaat komen. Maar we zitten nu echt in die overgangsfase.
MICHA: Wel leuk. Spannend, denk ik?
THOMAS: Ja, dat is spannend en interessant. En aan de ene kant, je ziet ook de mogelijkheden die er wel zijn. Dat vind ik zelf heel mooi om te zien. Ik denk dat het goederenvervoer net wat achterloopt op de personenmobiliteit. In ieder geval qua nieuwe auto’s zie je nu echt wel die slag gemaakt worden naar elektrisch rijden en hybride rijden. Zie je dat het goederenvervoer daar net een aantal jaar achterloopt. Ik bedoel, kijk maar eens om je heen, dan zie je nog niet veel elektrische bestelauto’s rondrijden, maar de eersten zijn er al wel. En je ziet ondernemers ermee experimenteren. En die kunnen nu ook een soort unieke positie in die markt creëren, want zij leveren dan als een van de enigen zero emissievervoer. Er zijn ook klanten die zeggen: ‘Alleen met hem wil ik nu zakendoen, want dat straalt mooi uit natuurlijk.’
MICHA: Nu nog een unieke propositie, die je dan hebt?
THOMAS: Ja.
MICHA: Tof. Een van de dingen waar we ook veel meer mee te maken krijgen, is het inzichtelijk maken van CO2-uitstoot. En op een gegeven moment ook een normering die daarbij komt kijken. Hebben we het dan over 2030?
THOMAS: Ja, inderdaad. Eigenlijk zeggen we: ‘Begin daar nu al mee.’ Als je nu al inzicht hebt in wat je uitstoot is, dan heb je in ieder geval een beginpunt om mee te starten. Je hebt best wel veel ondernemingen waar we mee samenwerken die lid zijn die die stappen al zetten.
Ook een soort doelstelling hebben: we willen elk jaar X-procent gaan dalen in onze uitstoot tot 2030 toe. Er zijn natuurlijk verschillende manier om dat inzichtelijk te krijgen, ook een beetje afhankelijk van wat je allemaal doet en of het alleen personenmobiliteit is of goederenvervoer met misschien wel ook over het water of zelfs luchtvracht. Maar je hebt hele complexe tools erin die al die goederenstromen erbij kunnen pakken en kunnen berekenen. En dan kan je ook kijken wat het doet als je op een andere manier gaat vervoeren. Maar veel, met name wat kleinere ondernemers, die willen gewoon weten wat de uitstoot is van hun wagenpark. Volgens mij leveren jullie daar bijvoorbeeld de oplossing voor door middel van GPS ook, dat je kan zien welke kilometers er gereden worden. Dat is al een hele goede oplossing voor dat soort ondernemers.
MICHA: Een beetje afhankelijk van hoe groot je bent of hoe groot je het wilt maken vooral?
THOMAS: Ja. Wij werken ook samen met de zogenaamde topsector logistiek om tools te maken. Verwacht ik ook wel later dit jaar dat hij wordt gelanceerd. Om ook gewoon via een webbased tool inzicht te krijgen: wat is mijn uitstoot nu ongeveer? En dat is met name bedoeld voor de middelgrote bedrijven die ongeveer weten wat hun goederenstromen zijn. En aan de hand van wat kengetallen al inzicht kunnen krijgen.
MICHA: Mooi. Ik ben benieuwd. Particulieren. We hebben het net eigenlijk alleen maar over bedrijven gehad. Zit daar een rol voor jullie in of is het puur zakelijk waar jullie je mee bezig houden?
THOMAS: In principe richten wij ons echt op de ondernemers. Ondernemers actief met de internationale handel dan wel een logistieke operatie. Maar goed, je ziet soms natuurlijk ook kleine ondernemers die bij ons zijn aangesloten. En die hebben natuurlijk afwegingen die vergelijkbaar zijn met een particulier.
MICHA: En dan heb je het over die bakker.
THOMAS: Ja, de bakker of de loodgieter om de hoek. En daar zit ook onze grootste zorg met die hele transitie die we moeten doormaken. Kijk, de echte grote multinationals kunnen die stap natuurlijk maken om dat vervoer te verduurzamen, want voor hen is dat een relatief klein deel wellicht van hun totale kostenplaatje. Maar voor de bakker om de hoek is het nogal wat om een bestelauto aan te schaffen. Dat is iets wat hij of zij misschien eens in de tien, twaalf jaar doet. Die wil er lang mee doen. Het is een gereedschapskist voor die ondernemer. Het is niet iets waar hij veel kosten en gedoe mee wil hebben. Hij moet het gewoon doen en ik moet mijn brood ermee rondbrengen. Daar moeten goede subsidieregelingen voor komen om hen te helpen, om te voorkomen dat zij letterlijk vast komen te staan aan de rand van de stad.
MICHA: Slecht brood bezorgen zonder stroom in je wagen?
THOMAS: Ja. En ze zitten momenteel al in een lastige positie vanwege het hele conflict in de Oekraïne en de stijgende graanprijzen. We moeten die bakker echt even een handje gaan helpen, denk ik.
MICHA: Arme bakker. Duidelijk. Ik heb nog wel een vraag en dan ben ik eigenlijk benieuwd naar jouw mening. Als je kijkt naar de toekomst van elektrisch, van hybride, maar ook misschien naar andere vormen van mobiliteit, je noemde al 7cellen bovenop je toekomstige auto mogelijk, hoe kijk je er professioneel naar? Waar gaan we naartoe met zijn allen?
THOMAS: Ik denk dat elektrisch rijden is het nieuwe normaal vanaf, laten we zeggen, 2030. Je ziet nu al veel grote autofabrikanten die al aangeven: vanaf 2025, ’26, ’27 gaan wij geen brandstofauto’s meer leveren überhaupt. Ik vind wel de prijzen nog steeds zeer hoog van elektrische voertuigen. Daarmee voor de gewone particulier moeilijk bereikbaar. Daar is echt nog steeds wel werk aan de winkel.
Hetzelfde geldt voor alle laadinfra, die ook met name internationaal echt nog wel een stap kan maken. Ik denk dat hetzelfde gaat gebeuren voor het goederenvervoer, met name op de wat kortere afstanden binnen die steden en binnen Nederland. Voor de langere afstanden heb je ook nog alternatieven. Waterstof wordt nog steeds veel naar gekeken, voor met name het zwaardere goederenvervoer. Er zitten wel meer investeringen vaak aan vast, maar het geeft je een grote range. Dat is natuurlijk iets wat met name op de lange afstand belangrijk is. En dan ook nog een interessant alternatief om echt eens even anders tegenaan te kijken. Voor dat goederenvervoer kan je natuurlijk ook kijken naar buiten de weg: wat voor andere mogelijkheden hebben we nog? We hebben natuurlijk altijd nog spoorlijnen liggen. Dat is bij uitstek natuurlijk wel een stukje duurzamer. Ik denk dat we dat echt nog veel beter kunnen benutten, de komende jaren.
Hetzelfde geldt binnen Nederland ook voor de binnenvaart. Maar ook een van de zaken waar wij naar kijken, samen met de ontwikkelaars daarvan, is de zogenaamde hyperloop. En dat klinkt echt nog een beetje als science fiction. Met een magnetisch veld een soort pot als het ware door een grote buis sturen, die met waanzinnige snelheid daar doorheen kan.
MICHA: Net zoals je vroeger bij de bank je geld door zo’n buis heen kreeg?
THOMAS: Ja. En je kan je natuurlijk voorstellen, als je bepaalde stromen hebt die bijvoorbeeld vanuit de Rotterdamse haven binnenkomen en naar het achterland gaan. Wellicht kan je daar voor een deel zo’n buis aanleggen waar je goederen door kan vervoeren. Daar wordt nu naar gekeken of dat überhaupt haalbaar en betaalbaar is. En de vraag natuurlijk wat het uiteindelijk dan ook oplevert qua milieuwinst.
MICHA: Interessant.
THOMAS: Er gebeurt genoeg. En we zitten echt in die overgangsfase. En dat maakt het natuurlijk wel razend interessant om het allemaal mee te maken.
MICHA: Dan zit je op de goede plek, denk ik. Ik wilde een klein beetje gaan afronden. Er gebeurt een hele hoop, dat is wat je zegt. Ik heb ook het gevoel, als mensen vragen hebben, dat ze bij jullie bij uitstek de juiste plek hebben gevonden. Hoe kunnen mensen jou bereiken, als ze dat willen?
THOMAS: Ik ben heel makkelijk bereikbaar via LinkedIn. Als ze Thomas Reitsma daar opzoeken, volgens mij is er maar één echte, in ieder geval. Dan weten ze me wel te vinden. En daarnaast, mocht je echt als ondernemer zitten en je hebt naar aanleiding hiervan vragen over die zero emissiezones of over hoe moet ik die verduurzamingen aanpakken, dan kan je je gewoon bij evofenedex zelf melden. We zijn per mail en telefonisch prima bereikbaar. En ik wil die ondernemers ook oproepen om de hindernissen die ze meemaken ook bij ons te melden natuurlijk, want daar krijgen we veel over binnen. En dan proberen we die, samen met de overheid, weg te strijken en die transitie met elkaar mogelijk te maken.
MICHA: Mooi. Dat zijn mooie laatste woorden, denk ik. Thomas, ik wil jou hartstikke bedanken voor de tijd die je hebt genomen, maar natuurlijk ook de inzichten van zojuist. Hartstikke bedankt. En we komen elkaar ongetwijfeld nog tegen, denk ik, de komende tijd.
Luistert u liever dan u leest?
Luistert u mee naar de TrackJack Podcast op Spotify of Apple Podcast. Of direct vanuit uw browser.